Eskiden Körler Ülkesi olarak da anılan İstanbul Kadıköy’deki Haydarpaşa Garı kazılarında, içinde mezarların da olduğu tabanı mermer bir yapı tespit edildi. Toplu mezarların bulunduğu, mimarisi ile kilise olduğu düşünülen yapının gizemi arkeolojik çalışmalar ilerledikçe çözülecek.
Kadıköy yani Khalkedon’un tarihine ışık tutan Haydarpaşa Garı arkeolojik kazılarında, peronların altından çıkan mermer tabanlı, apsidal formlu oldukça geniş bir alana yayılan mimari yapı tespit edildi. Tek apsisli bir kilise olduğu belirtilen yapıdan bütüncül halde 37 iskelet bulundu.
Haydarpaşa arkeolojik kazısı baş arkeoloğu Mehmet Ali Polat, yeni keşifleriyle ilgili olarak, “Onun dışında da çok fazla sayıda kemik vardı, bunların da incelemeleri başladı. İskeletleri kaldırdıktan sonra altta bir katman daha iskelet ortaya çıktı” dedi.
’18 bin tane sikke bulduk’
Demirören Haber Ajansı’na (DHA) kazılarla ilgili bilgi veren Haydarpaşa arkeolojik kazısı baş arkeoloğu Mehmet Ali Polat, “Biz burada Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Arkeoloji Müzesi olarak 2018 yılında kazılara başladık. Alan 350 dönüm, baya büyük bir alan. Burada rayların ve peronların yenilenmesi projesi adı altında biz kazı çalışmalarına başladık. Kazı çalışmalarında elde ettiğimiz en eski kalıntı 2 bin 700 yıl yani günümüzden 4 bin 700 yani milattan önce 2 bin 700 yılına ait sikkeler. En erken kalıntılar ise Helenistik döneme ait yapı kalıntısı. Onun dışında yapıların büyük bir çoğunluğu milattan sonra 4. ve 6. yüzyıla tarihlenmekte. Buranın önemi İstanbul için Anadolu Yakası’nda yapılmış en büyük en kapsamlı kazı. Khalkedo’un tarihine ışık tutması açısından çok önemli bir nokta. Bizim burada elde ettiğimiz kalıntı, buluntular küçüktü buluntudur. Özellikle 18 bin tane sikke bulduk, birçoğunu da şu an temizledik, şu an okunuyor. Bunlardan elde ettiğimiz verilerle İstanbul’un tarihine yeni bir ışık tutuyoruz” dedi.
‘İskeletleri kaldırdıktan sonra altta bir katman daha iskelet ortaya çıktı’
Polat, toplu mezarın bulunduğu alana dikkat çekerek, “Şu an üzerinde bulunduğumuz mermer döşeme alanı son bulduğumuz alan ama daha kazısı tamamlanmadı. Sağında solunda genişlemeler yapacağız. Tabanı büyük boy mermer döşeli, bunun hemen önünde tek apsisli bir toplu mezar. Bu yapının farkı aslında şu; Bizans dönemi kilise planları zaten bilinir. Bu onlardan biraz aykırı tek apsisli, ince uzun bir yapı. Bu mermer döşemelerin altında mezarlar tespit ettik. Apsisin içerisinde toplu bir mezar, yaklaşık oradan 37 iskelet kaldırdık bütüncül halde. Onun dışında da çok fazla sayıda kemik vardı, bunlarında incelemeleri başladı. İskeletleri kaldırdıktan sonra altta bir katman daha iskelet ortaya çıktı. Daha onları kazmaya başlamadık hava şartlarından dolayı. Bu alanın üstü bir çadırla örtülecek hava şartlarından korunması amacıyla ondan sonra oradaki kazılara da başlayacağız” ifadelerini kullandı.
‘Khalkedon’un kuzeybatı limanı’
Arkeolog Polat, “Bunun dışında küçük bir mezar odası var. Onun da üzerinin mermer kaplı olduğunu görüyoruz. Zaten mermer çöktüğü için açığa çıkmış. Sağ tarafta bir mezar var. Tahribattan dolayı geç Bizans döneminde yapıldığını anlıyoruz. Yapı tahrip edilip toplu mezar yapılmış. Bu kısımda çalışmalar daha yeni yapı tarzına baktığımız zaman bu 4-5 en geç 6. yüzyıl yapısı. Burası Khalkedon’un kuzeybatı limanı, 4 büyük limanı vardır, burası 2. büyük limanı. Onun hemen gerisindeki yapı kompleksi. Burada bir saray kompleksinden bahsediliyor, yapılar kompleksi. Saraya ait ısıtma sistemleri ve buna bağlı mermer döşeli havuzlar, çevresinde de farklı farklı yapılar mevcut. Alanın tamamı açıldığı zaman zaten bu yapıların kullanış niteliğini açığa çıkaracağız” diye konuştu.
