İran Meclisi Başkanlık Heyeti Üyesi Ahmed Emirabadi Ferahani, İran’a yönelik yaptırımların 21 Şubat’a kadar kaldırılmaması halinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişlerinin ülkeden çıkarılacağını söyledi.
İran devlet televizyonuna konuşan muhafazakar siyasetçi Ferahani, “21 Şubat’a kadar özellikle mali, bankacılık ve petrol konularındaki yaptırımlar kaldırılmazsa, kesin olarak UAEA müfettişlerini ihraç edeceğiz ve Ek Protokol’ün gönüllü olarak uygulanmasını durduracağız. Bu durum Meclisin çıkardığı kanun gereğidir ve hükümet bunu uygulamakla görevlidir” dedi.
İran ile küresel güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmanın İran için asıl hedefinin yaptırımların kaldırılması olduğunu belirten Ferahani, “Aksi takdirde, neden taahhütleri uygulayalım?” ifadesini kullandı.
ABD’de Joe Biden yönetiminin 20 Ocak’ta görevi devralacağını hatırlatan Ferahani, yeni yönetime 1 ay süre tanıdıklarını kaydetti.
Nükleer faaliyetleri hızlandıracak yasa çıkarıldı
Muhafazakarların çoğunlukta olduğu İran Meclisi, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade’nin 27 Kasım 2020’de öldürülmesinden kısa süre sonra nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı” yasasını çıkarmıştı.
Dış politikada ülkeyi zora sokacağı gerekçesiyle hükümetin itirazlarına rağmen Anayasayı Koruyucular Konseyi’nde (AKK) de nihai onayı alan yasanın yürütme tüzüğü, Bakanlar Kurulunda da kabul edilmiş, hükümet yasayı uygulayacağını açıklamıştı.
Yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılıyor. Nükleer anlaşma ise İran’a uranyumu en fazla yüzde 3.67 zenginleştirebilme izni veriyordu.
Ek Protokol’den ayrılarak nükleer tesislerindeki denetimleri sınırlandıracak
İran, aralık ayında onaylanan yasa kapsamında ayrıca, nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde Tahran’ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında 2016’dan bu yana gönüllü olarak uygulanan Ek Protokol’den ayrılacak.
Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca, UAEA müfettişlerinin İran’ın nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin vermişti. İran’ın Ek Protokol’den ayrılması, UAEA müfettişlerinin denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.
