Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (SBF) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe, kripto para piyasasının düzenlenmesi gerektiğini belirtti ve “Şu anda yasal bir düzenleme yok, kripto para kuralsız bir şekilde faaliyet gösteriyor. Uzak duruyorum” dedi.
Karatepe, RS FM’de, Sinan Onuş’la Ankara Masası programının konuğu oldu. Son dönemde bir hayli popüler olan yatırım araçlarından kripto paralara ilişkin değerlendirmelerde bulunan Karatepe, “Bir defalık para kazanırsınız ama sürdürülebilir olmaz” dedi ve şunları ekledi:
“Nelere yatırım yapmalı ya da yapmamalıyız? Anlamadığınız hiçbir şeye girmeyin. Fiyat mekanizması nasıl çalışıyor bilmiyorsanız, bu işten uzak durun. Kolay para kazanma yöntemi yok. Yüklü paraya erişmek istiyoruz. Bu yanlış değil. ‘Kısa sürede nasıl elde ederiz’ diyorlar, riskli işlere kalkışıyorlar. Kısa yoldan para kazanmak imkânsız. Bir defalık olur ama sürdürülebilir olmaz. Ben finans hocası olarak bu kripto paralara hiç ilgi göstermedim. Anlamadığınız işlerden uzak durun. Elon Musk, ‘ben şu paraya giriyorum’ diyor katlanıyor ertesin gün. Bu, bir yatırım aracı mıdır? Fiyatı bu kadar oynak olan bir enstrümanın yatırım aracı olma ihtimali yok.”
‘Thodex mağdurlarının haklarını nasıl arayacağız?’
Karatepe, kripto para piyasasının düzensiz yapısını örneklerle açıkladı ve sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“İki matematikçi barda Dogecoin yaptı eğlenirken. Türkiye’de meşhur kişilerin adıyla coin yapıldı. Düzenlenmesi lazım. Gençlerin önü açılsın ama bir internet sitesi açıp insanlardan yüz milyonlarca dolar toplanması anlamında değil. Thodex’deki mağdur insanların haklarını hangi mekanizma üzerinde arayacağız? Yasal düzenleme de yok. Kripto para şu anda kuralsız bir şekilde faaliyet gösteriyor. Uzak duruyorum.”
‘MB iktidarın işaret ettiği yönde kararlar alıyor’
Merkez Bankası Başkanı’nın iki yılda üç kez değişmesinin ekonomik istikrar konusunda zorlayıcı bir etki yarattığını belirten Prof. Dr. Karatepe, gelişmiş ülkelerde merkez bankalarının bağımsız olduğunun altını çizdi ve şunları aktardı:
“İlginçtir, ABD Başkanı Joe Biden, 20 Ocak’ta göreve başladı ama daha bir kez görüşmedi Merkez Bankası Başkanı ile. Bizde durum öyle değil. Her ne kadar Merkez Bankası kanununda bağımsız olduğu yazılıyor olsa da, her ne kadar Merkez Bankası başkanları görev süresini tamamlayıncaya kadar görevden alınması mümkün olmasa da bizde MB başkanlarına müdahale ediliyor. Bizde Merkez Bankası-iktidar ilişkisi ile dünyadaki Merkez Bankası-ekonomi ayrışmış halde. Merkez Bankası, ekonominin dinamiklerinin gerektirdiklerinden farklı olarak iktidarın işaret ettiği yönde kararlar alıyor. Faiz kararlarında görüyoruz bunu. Naci Ağbal’dan önceki başkanı düşünelim. Murat Uysal, faizleri yüzde 24’ten 7’lere indirdi. İktidar bundan çok memnundu. Enflasyon da düştü denildi. Ancak bu gidişatın iyi olmadığını biliyorduk. Kurlar patladı, enflasyon yükseldi, Merkez Bankası faizleri artırmak zorunda kaldı. Ama bunu nasıl yaptı, Merkez Bankası Başkanı’nı değiştirip Naci Ağbal’ı başkan yaparak. Naci Ağbal bütün yetki ile Merkez Bankası Başkanlığı’na geldi.”
‘Faizler yerinde duruyor, Naci Ağbal yok’
Karatepe, Merkez Bankası Başkanlığı’nda yapılan son değişim ile piyasaların şaşkınlık yaşadığını savundu:
“Naci Ağbal göreve gelince faizlerde artışa gitti. Ancak beklenmeyen şekilde gitti. Gerekçesi neydi? Faizlerin yüksek seviyeye çıkarılması olarak gösterildi. Merkez Bankası Başkanı gelince piyasa şok yaşadı. Neden gerek duyuldu ‘çünkü mevcut başkanı görevini yapıyordu’ algısı vardı. Demek ki bu faizlerle ilgili bir durum. Erdoğan faizlerin gelmiş olduğu durumdan rahatsız. Ağbal ‘yılsonuna kadar faiz indirimi beklemesin’ diyordu. Dolar kuru 8’e hareket etti. Erdoğan faizlerin seviyesinden rahatsızım dediyse de faizler bu seviyede tutuldu. 128 milyar konusu gündeme geliyor. Faizler aynı duruyorsa demek ki Merkez Bankası Başkanı’nın değişmesinde başka faktör vardı. Görevden alınan Ağbal, ‘128 milyar dolar kim döneminde harcandı’ dendi, öyle bir iddia vardı. Faizler yerinde, Ağbal yok.”
‘Kavcıoğlu’nun çok aktif bir rol aldığını söylemek mümkün değil’
Karatepe, Merkez Bankası’nın başına Şahap Kavcıoğlu’nun geçmesinin ardından TL’de değer kaybı yaşandığını da ifade etti:
“Kavcıoğlu’nun geldiği gün ile bugün arasında Merkez Bankası faiz kararı açısından bir farklılık yok. Çok aktif bir rol aldığını söylemek mümkün değil. Geldiği tarihle bugün arasında TL’de değer kaybı var. Kavcıoğlu’nun o pozisyona gelmesinden piyasaların çok hoşlandığını söylemek mümkün değil.”
‘Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın birleştirilmesi yanlıştı’
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ikiye bölünerek iki yeni bakanlık kuruldu. SBF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe’ye programda, Maliye ve Hazine’nin ayılıp ayrılmaması da soruldu. Karatepe, “Bakanlıkların birleştirilmesi yanlıştı” dedi ve şöyle devam etti:
“Gerekçelerini anlamadım. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi bütün yetkiyi cumhurbaşkanına vermiş. Bakanların değişimi söz konusu oldu geçenlerde. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı birleştirildi. İki yıl geçti ayrılıyor. ‘Canım böyle istiyor’ diye yapmaya kalktığınız anda, bir yığın sorunu da beraberinde getirir. Maliye Bakanlığı, devletin gelir giderini yöneten bir kurum. Hazine ise temel görevi, devletin gelir gideri arasında oluşan açığın finansmanını sağlamak için piyasadan para bulur. Görevleri bu kadar ayrı olan kurulları bir araya getirmek çok olumlu sonuç vermiş gibi görünmüyor. “
‘Seçim olursa ülke rahatlar’
Ankara Masası programında, muhalefetin gündeme taşıdığı erken seçim konusu da tartışıldı. Karatepe bu yöndeki bir soruya, “Seçim sandığının ülkeyi rahatlatacağını düşünüyorum” diye yanıt verdi. Karatepe, bu yorumunun nedenini ise özetle şöyle açıkladı:
“Normalde erken seçimden piyasa hoşlanmaz. Ama bizde seçim sandığının ülkeyi rahatlatacağını düşünüyorum. 2002 yılında 3 Kasım’da bunu yaşadık. Seçim olursa ülke rahatlar. İş dünyası karar almakta rahatlayacak, kurlardaki oynaklık azalacak. Belki faizler gerileyecek. Ekonomi kendi dinamikleri ile rotaya girecektir.”
Yazıda ifade edilen görüş ve düşünceler, Sputnik’in görüşlerini yansıtmayabilir.
