CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu ve komisyonun CHP’li üyeleri Servet Ünsal, İrfan Kaplan, Ali Haydar Hakverdi, Sevda Erdan Kılıç ve Mahmut Tanal cezaevlerindeki ‘çıplak arama’ iddialarıyla ilgili alt komisyon kurulması için önerge verdi.
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu‘nun, ‘Uşak’ta gözaltına alınan 30 üniversite öğrencisi kadının çıplak aramaya maruz bırakıldığı’ yönündeki iddiasının ardından başlayan ‘çıplak arama’ tartışmalarının ardından TBMM İnsan Hakları Komisyonu’nun CHP’li üyeleri, iddiaların araştırılması için alt komisyon kurulmasını talep etti.
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na sunulan önerge şöyle:
“Uşak’ta gözaltına alınan 30 kadına yönelik Uşak Emniyet Müdürlüğü’nde çıplak arama yapıldığına ilişkin iddialar mevcuttur. En son Uşak Emniyet Müdürlüğü ile gündeme gelen ancak daha öncesinde de diğer gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde başka çıplak arama iddialarına ilişkin TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerine iletilen cezaevi mektuplarında (cezaevine giriş, nakiller vb. zamanlarda) çıplak arama uygulamalarına sıklıkla yer verilmektedir.
Son 18 yılda gözaltı merkezlerinde ve cezaevlerinde tutuklu, hükümlü ve hükümözlülerin maruz kaldığı insanlık onuruna yakışmayan çıplak arama uygulamasının git gide arttığı iddialarına yönelik sayısız şikayet yapılmaktadır. Çıplak arama uygulamalarının AKP Hükümetleri döneminde ve akabinde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile adeta rutin bir uygulamaya dönüştüğü yönünde artan iddialar mevcuttur.
Temel hak ve özgürlükler adeta hiçe sayılmakta, insanlık onuru ile bağdaşmayan uygulamalar ve yaşanan hak ihlallerinde sürekli artış gözlenmektedir.
AİHM çıplak arama ile ilgili kararları, AİHS’in 3. maddesinde düzenlenen işkence, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele yasağı ve 8. maddesinde düzenlenen özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı altında vermektedir. Türkiye’yi de bağlayan uluslararası hukuk maddeleri uyarınca çıplak arama bir işkence yöntemidir.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent eski şube yöneticilerinden Mücella Yapıcı, AKP Grup Başkanvekilinin ‘Çıplak arama yoktur’ sözleri sonrası sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ‘Beni 60 yaşımda aşağılayıcı bir şekilde çıplak aramaya maruz bıraktınız’ ifadelerini kullanmıştır.
Çıplak arama vücut dokunulmazlığını ihlal etmekte olup, tüm insanlar bakımından adeta cinsel şiddete dönüşebilen bir uygulamadır.
Gözaltı merkezlerinde ve cezaevlerinde bulunan hükümlü, tutuklu ve hükümözlülerin maruz kaldığını ifade ettikleri çıplak arama uygulamasının tüm boyutlarıyla araştırılarak, ihmali ve sorumluluğu bulunanların belirlenmesi ve iddiaların araştırılarak kamuoyuna şeffaf bilgilendirme yapılması amacıyla ivedi olarak bir Alt Komisyon kurulmasını arz ve talep ederiz.”
