Hong Kong’da baskın yapılan Çin karşıtı gazeteye halktan destek: Tirajı yarım milyona ulaştı

Hong Kong’un muhalif gazetelerinden Apple Daily’e 500 polisle baskın düzenlenip 5 üst düzey yöneticinin gözaltına alınmasının ardından vatandaşlardan gazetecilere destek geldi. Gazetenin 86 bin olan tirajı, polis operasyonundan sonra yarım milyona ulaştı.

Cezaevinde bulunan Jimmy Lai’nin sahibi olduğu Çin karşıtı Apple Daily gazetesinin yöneticilerinin gözaltına alınması ve şirketin mal varlıklarının dondurulmasından bir gün sonra, Hong Konglulardan gazetecilere ve basın özgürlüğüne geniş çaplı destek geldi. 

Tartışmalı ulusal güvenlik yasası gerekçe gösterilerek 500 polisle gerçekleşen baskına tepki gösteren vatandaşlar, Apple Daily’nin cuma baskını satın almak için büfelerin önünde gece yarısından itibaren uzun kuyruklar oluşturdu. 

​Günlük ortalama tirajı 86 bin olan gazete bugün yarım milyon baskı yaptı. Gazetenin bugünkü manşetinde gazetecilerin gözaltına alındıkları anların fotoğraflarına ve bu kişiler arasında yer alan Apple Daily CEO’su Cheung Kim-hung’un ‘Pes etmeyin’ sözlerine yer verildi. 

​Gazeteyi satın almak için büfeye gelen vatandaşlardan Lisa Cheung, “Hong Kong’da zaten bir sürü adaletsizlik var. Şu an tek yapabileceğimiz şey, bir gazete satın almak. Kanunlar Hong Kong halkını koruyamıyorsa, bize sadece elimizden geleni yapmak kalıyor” dedi. 

William Chan ise, gazetecilerin tutuklanmasının yersiz olduğunu belirterek basın özgürlüğünün tehlikeye girdiğini ve destek olmak için gazete almaya geldiğini söyledi. 

Guardian’dan Helen Davidson’un aktardığı habere göre bir haber standının sahibi, Agence France-Press’e (AFP) normalde 60 adet Apple Daily sattığını ancak cuma sabahı 1800 adet sattığını ifade etti.

Bazı vatandaşların birden fazla gazete aldığı görülürken, bazı işletmelerin de deste şeklinde alarak ücretsiz olarak müşterilerine dağıttıkları görüldü. 

Apple Daily’den yapılan açıklamada, gözaltına alınan gazetecilerin ‘dış güçlerle birlik yapma’ suçlaması yöneltildiği ve yarın sabah mahkemeye çıkarılacakları belirtildi.

​ABD ve Avrupa’dan tepkiler

 Öte yandan, gazete baskınına ABD ve Avrupa ülkelerinden de tepkiler geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, tutuklamaları şiddetle kınadıklarını belirterek beş kişinin derhal serbest bırakılması gerektiğini söyledi. Price ayrıca Hong Kong yetkililerini bağımsız ve özgür medyayı hedef almayı bırakmaya çağırdı.

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab da, Hong Kong’un 1977’de İngiltere’nin kontrolünden çıkarak Çin’e devredilmesini işaret ederek, Çin’in söz verdiği gibi basın özgürlüğünü korumadığını savundu. 

Avrupa Birliği sözcüsü Nabila Massrali ise  tutuklamaların, Ulusal Güvenlik Yasasının Hong Kong’da basın özgürlüğünü bozmak için nasıl kullanıldığının göstergesi olduğunu’ söyledi.

Ne olmuştu? 

Dün sabaha karşı gerçekleşen operasyonda polis, gazete çalışanlarının ‘ulusal güvenlik yasasını ihlal ettiğini’ belirterek Genel Yayın Yönetmeni Ryan Law, CEO Cheung Kim-hung, Operasyon Direktörü Chow Tat-kuen, Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı Chan Puiman ve Genel Yayın Yönetmeni Cheung Chi-wai’yi gözaltına almıştı. 

Gazetecilerin bilgisayarlarına ve yazılı belgelerine de el konmuş, Apple Daily ile bağlantılı şirketler Apple Daily Printing Limited ve AD Internet Limited’in 2.3 milyon dolarlık mal varlıkları dondurulmuştu. 

​Hong Kong Güvenlik Bakanı John Lee, gözaltına alınan kişilerin ‘gazetecilik faaliyetlerini ulusal güvenliği tehlikeye atmak için bir araç olarak kullandıklarını’ söylemişti. Lee, ülkedeki diğer basın kuruluşlarına da göz dağı vererek, “Bu faillerle işbirliği yapmamalısınız. Onlarla oyun oynamayın, aksi takdirde ağır bir bedel ödersiniz. Onlardan uzak durun, yoksa pişman olursunuz. Hong Kong yasalarını ve ulusal güvenlik yasalarını çiğnemediğiniz sürece, yasaya uygun olarak gazetecilik işinizi istediğiniz kadar özgürce yapın” demişti. 

Apple Daily’e düzenlenen operasyon bu yıl içindeki ikinci baskın oldu. Apple Daily’nin binasına geçen yıl da 200 polisin katıldığı bir baskın düzenlenmişti. Next Digital ve Apple Daily adlı medya kuruluşlarının sahibi olan ve ‘demokrasi yanlısı’ harekete verdiği destekle bilinen 71 yaşındaki Jimmy Lai bu operasyonda gözaltına alınmış ve mal varlığı dondurulmuştu. Bu operasyonun ardından halk, yine tutuklamayı protesto etmiş ve gazetenin satışlarında patlama yaşanmıştı. 

Hong Kong’da yürürlüğe giren yeni güvenlik yasası

Çin’in en üst düzey yasama organı Ulusal Halk Kongresi (UHK) Daimi Komitesinde 30 Haziran’da oy birliğiyle kabul edilen yasa, Devlet Başkanı Şi Cinping’in onayının ardından Hong Kong yerel hükümetinin resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

Devleti yıkmaya teşebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemleri yasaklayan yasa, içeriği itibarıyla asıl olarak Haziran 2019’da suçluların Çin’e iadesini öngören yasa tasarısına karşı başlatılan ve yıl sonuna kadar devam protesto hareketini hedef alıyor.

Yasa ile Çin medyası tarafından ‘Hong Kong’un vatan hainleri’ olarak nitelendirilen gazeteciler, iş adamları ve aktivistlerin ulusal güvenlik gerekçesiyle yargılanmalarının önü açılırken, bu kapsamda yasaklanan suçları işleyenlere 3 yıldan müebbete kadar hapis cezası verilmesi öngörülüyor.

Hong Kong’da ulusal güvenlik yasasının geçen yıl yürürlüğe girmesinden bu yana onlarca aktivist tutuklandı.